Rustempašića kula prvobitno bila namijenjena vojsci i posluzi
Izvor: Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika.
Rustempašića kula nalazi se u mjestu Odžak, na desnoj obali Vrbasa, u opštini Bugojno. Rustempašića kule su sagrađene krajem 17. vijeka. Braća Rustem-paša Skopljak i Ali-paša Skopljak su došli na prostor koji će se kasnije nazvati Odžakom iz nekog obližnjeg mjesta iz Skopaljske doline.
Nešto kasnije potomci Rustem-paše prozvaće se Rustempašići, potomci Ali-paše Skopljaka prozvaće se Alipašići sve do prve polovine 19. vijeka, kada će se prozvati Sulejmanpašići, prema imenu Sulejman-paše Skopljaka. Iz porodica Rustempašića i Sulejmanpašića potiču dva bosanska vezira, jedan beglerbeg i pet kliških sandžak-bega, a svakako, dvije najpoznatije ličnosti su Ahmed-paša Rustempašić i Sulejman-paša Skopljak.
Kao i kod mnogih drugih kula na teritoriji Bosne i Hercegovine, nadahnuće za njihovo arhitektonsko-likovno oblikovanje baštinjeno je od starijih rezidencijalnih kula srednjovjekovnog plemstva podizanih u sastavu utvrđenih gradova.
Bile su u plamenu
Prvo je sagrađena Gazi Ahmed-pašina kula. Nju je bio sagradio Rustem-paša (Ahmed-pašin otac): bila je visoka 15 metara i imala je tri sprata. Ta kula je zapaljena 1831. godine, u vrijeme Gradaščevićevog pokreta za autonomiju. U njenoj neposrednoj blizini sagrađena je u isto vrijeme druga Rustempašića kula, koja je opstala do danas. Posljednja sagrađena kula u Odžaku je kula Sulejmanpašića. Izgrađena je krajem 18. vijeka, a bila je zapaljena dva puta: 1814. godine i 1831. godine.
Rustempašića kula pripada rezidencijalnom tipu feudalnih kula ili „spahijskih“ kula (H. Kreševljaković, Kule i odžaci u Bosni i Hercegovini, «Naše starine», 1954.). Prvobitno kula je bila namijenjena za smještaj vojske i posluge, a tek u 19. vijeku kula je bila prilagođena stambenoj namjeni. Kula ima kvadratnu osnovu čije su dimenzije stranice od oko osam metara. Do pod krov kula je visoka otprilike 15 metara.
Zidana je od kamena krečnjaka: vertikalni uglovi kule su rađeni provezanom blokovskom vezom od pravilnih klesanaca (na uglovima objekta se vide blokovi dužina oko 70-100 cm, dužine i visina otprilike 35-50 cm), od pravilnih klesanaca rađeni su prozorske šembrane i okviri vrata, lica zidova su rađena od pritesanog kamena. Ugaoni kamenovi klesanci su obrađeni finom zubljom, a sve fasade su bile malterisane.
Kula ima podrumsku etažu, iznad koje se nalaze tri etaže (prizemlje, I sprat i II sprat) prilagođene stanovanju. Iznad II sprata je izgrađena posljednja etaža kule (III etaža), čija je tavanica izvedena «na kameni ćemer», u formi bačvastog kamenog svoda iznad kog je postavljena šatorasta drvena krovna konstrukcija pokrivena bakrenim limom. (mojinfo.ba)
👉📝 Detaljnije o ovom nacionalnom spomeniku: https://bit.ly/3IZ9vwD (red.br.3)
📌 Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika, donijela je ukupno 6️⃣ odluka kojima su određena dobra u Opštini Bugojno proglašena nacionalnim spomenicima: https://bit.ly/3IZ9vwD
Originalnu objavu pogledajte na ovom linku.
